czwartek, 19 lutego 2009

Lauri Rapala - człowiek, który stworzył pierwsze woblery...

Ta historia zaczęła się w 1905 roku.
W centralnej części Finlandii, niedaleko koła podbiegunowego, w krainie zwanej Lapland (która słynie z licznych i bardzo zimnych jezior, obfitujących w pstrągi, szczupaki i sandacze), znajduje się mała wioska Rapala. I właśnie tam, na świat przyszedł Lauri, syn biednej służącej, który jak się później okazało miał zrewolucjonizować techniki połowu.

Lauri nie był rozpieszczany przez życie. Nie odebrał nawet podstawowego wykształcenia, a odkąd tylko był zdolny do pracy, tak jak większość fińskich dzieci w tamtych czasach - zaczął pracować.

Ożenił się w wieku 23 lat i od tej pory miał na utrzymaniu również swoją rodziną. Jego żoną została Elma Leppanen, która urodziła mu czterech synów: Risto, Ensio, Esko i Kauko. Zimą Lauri pracował jako robotnik leśny, a latem pomagał w gospodarstwach. W czasie wielkiego kryzysu, w latach trzydziestych, spróbował swych sił jako poławiacz.

Lauri łowił białoryby w sieci oraz zastawiał długie sznurki z tysiącami haczyków na szczupaki i sandacze. Najcenniejszą wówczas rybą był pstrąg, ponieważ 3 ryby o wadze ponad 4 kilogramów, można było sprzedać za równowartość dwutygodniowego wynagrodzenia w pobliskiej fabryce.

Odtąd Lauri codziennie wypływał łodzią na pobliskie jezioro, całe dnie spędzał na łodzi wiosłując ponad 30 mil. Jako przynęty używał małych płotek, jednak ich wadą były trudności ze zdobyciem i krótki okres przydatności.

Ponieważ Lauri spędzał bardzo dużo czasu na jeziorze poznał doskonale zachowanie ryb, ich ulubione pokarmy i kryjówki. Lauri poczynił pewną obserwację, mianowicie DUŻE RYBY ZJADAJĄ MNIEJSZE RYBY, WYBIERAJĄ SZCZEGÓLNIE TE, KTÓRE SĄ RANNE.

Postanowił więc wykonać taką małą rybkę-przynętę samodzielnie. Użył w tym celu drzewa korkowego,z którego wystrugał nożem szewskim i oszlifował papierem ściernym pierwszą przynętę. Do wykończenia wykorzystał sreberka po serze i czekoladzie. Aby zabezpieczyć wierzchnią warstwę roztopił na przynęcie stary negatyw fotograficzny.

Tak powstał pierwszy wobler Rapala. Był rok 1936.

Praca pierwszego woblera imitowała ranną płotką tak dobrze, że Lauri był w stanie złapać na nią nawet kilkadziesiąt kilogramów ryb dziennie.

W roku 1939 wybuchła I wojna światowa. Ponieważ zaznaczał się wyraźny brak niemal wszystkiego, Lauri postanowił zmienić używane do produkcji drzewo korkowe na korę z sosny.
Lauri wstąpił do armii aby bronić swojego kraju, najpierw walczył przeciw Sowietom, a potem przeciwko armii niemieckiej.
Nawet w czasie wojny Lauri gdy tylko miał okazję, łowił ryby na swoje przynęty. Jest pewna historia, którą Lauri opowiadał swoim wnukom: w tamtych czasach stosowało się czasem dynamit do łowienia ryb. Pewnego razu Lauri założył się z kolegami, że jest w stanie złowić więcej ryb na swoją przynętę niż oni używając dynamitu. Po kilku godzinach złowił ponad 70 ryb, wyprzedzając znacznie wynik swoich kolegów.

Po zakończeniu wojny, Lauri powrócił do rodziny oraz do wytwarzania swoich przynęt. Reputacja woblerów Lauri'ego, ze względu na wysoką skuteczność zaczęła rosnąć, a turyści przyjeżdżający nad jezioro Päijänne chętnie je kupowali.

Powoli cała rodzina zaczęła się angażować w produkcję woblerów. Synowie pomagali Lauri'emu w produkcji przynęt, a żona pisała pierwsze oferty reklamowe. Była również odpowiedzialna za księgowość i sprawy finansowe.

Biznes zaczynał się rozwijać i przynosił już spore dochody. Niektóre z procesów ręcznej produkcji zostały zautomatyzowane, co podniosło również jakość woblerów.
Każdy miał swój ulubiony etap produkcji, np. Ensio lubił malować oczy, Risto pokrywał pomalowanego woblera lakierem, a Lauri najbardziej lubił rzeźbić kształty woblerów.

Kluczem do sukcesu woblerów Rapala, była wyjątkowa dbałość o szczegóły, a także testowanie każdego gotowego woblera, by w momencie pierwszego użycia miał 100% skuteczność akcji.

Pierwszym kształtem woblera był legendarny już Original Floating™ Rapala.

Po olimpiadzie w 1952 roku, która odbywała się w Helsinkach, Woblery Rapala trafiły do zagranicznych turystów. W 1955 roku, zawarto pierwsze umowy eksportowe ze Szwecją, Norwegią i USA.

W 1962 roku w magazynie Life ukazał się obszerny artykuł nt. woblerów Rapala, w tym samym numerze zamieszczona została również tragiczna historia śmierci Marilyn Monroe.
Od tego czasu sprzedaż woblerów tylko rosła, projektowano nowe modele, a firma rozwijała się.

Lauri Rapala zmarł w 1974 roku, a najstarszy syn przejął firmę. Do tej pory Rapala jest firmą rodzinną.


**********

Obecnie Rapale są uznawane za najlepsze woblery na świecie. Można je kupić w 140 krajach. Fabryki Rapala zlokalizowane są w Finlandii, Francji, Estonii, Irlandii i Chinach. Produkcję szacuje się na 20 milionów przynęt rocznie. Jako jedyni do produkcji wykorzystują woblerów wykorzystują drewno (balsę).